edebiyat9. sınıf edebiyat-şiir-hikaye konuları (73) Duygu ve düşüncelerin dil aracılığı ile sözlü yada yazılı olarak biçimlendirilmesine denir. Bu edebi tür diğer sanat dallarına göre daha soyuttur.Bu edebi türde hedef okuyucuya estetik haz uyandırmaktır. Göstermeye Bağlı Olan Metinler. Bir ülke sınırları CumhuriyetDönemi Türk Edebiyatı; Göstermeye Bağlı Edebi Metinler. Göstermeye Bağlı Edebi Metinler. Konu Anlatımı . Hafıza Teknikleri . Önemli Bilgiler Eser Özetleri Test PDF . Notlar Konu Anlatımı 0 / 1. Hafıza Teknikleri 0 / 8. Önemli a (D.) Olay çevresinde oluşan edebi metinler anlatmaya ve göstermeye bağlı metinler olarak ikiye ayrılır. b) (Y ) Resim dramatik sanat dalına girer. c) (D ) Bir durumun gerçek nedeni bilindiği halde onu başka bir nedene bağlamaya Hüsnü talil sanatı denir. SınıfEdebiyat Dersinin Göstermeye Bağlı Edebi Metinler Ünitesi (. Ünite) Hakkında Ücretsiz ve Güncel Ders Notları → Lise Ders Notları. → Edebiyat. Göstermeye Bağlı Edebi Metinler. 📅 22 Şubat 2021 | ♻ 28 Mart 2022. Göstermeye bağlı edebi metinlerin özelliklerini, yazarlarını ve eserlerini öğreneceğiz. 📚 BatıEdebiyatı / Edebi Akımlar; Biyografi "göstermeye bağlı metinler" ile Etiketlenen Konular Orta Oyunu. Son Yazılar. Noktalama ve Diğer İşaretler TDK; Kısaltmalar Dizini TDK; REŞAT NURİ GÜNTEKİN, DAMGA SINAV SORUSU; 9. Sınıf Türk Edebiyatı Yazılı Soruları cash. Geleneksel ve Modern Tiyatro ÖzellikleriTiyatro, bir olayın izleyiciler önünde oyuncular tarafından canlandırılmasıyla oluşmuş göstermeye bağlı edebi türdür. Edebiyatımızda önemDers Notuna git → 9. Sınıf Türk Edebiyatı Dersi Müfredat Konuları, Edebiyat Dersi Konu Anlatımları,9. sınıf edebiyat konuları,9 sınıf Türk edebiyatı konuları,9. sınıf Türk edebiyatı konu anlatımı,9. sınıf Türk edebiyatı dersi müfredatı 1. ÜNİTE GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT 1. Güzel Sanatlar İçinde Edebiyatın Yeri 2. Edebiyatın Bilimlerle İlişkisi 3. Dilin İnsan ve Toplum Hayatındaki Yeri ve Önemi 4. Metin 5. Edebî Metin 6. Edebiyat ve Gerçeklik 2. ÜNİTE COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER ŞİİR 1. Şiir İnceleme Yöntemi a. Şiir ve Zihniyet b. Şiirde Ahenk c. Şiir Dili Edebî Sanatlar Teşbih Benzetme İstiare Eğretileme Ad Aktarması mecaz-ı mürsel Tariz iğneleme Kinaye ima Teşhis Kişileştirme İntak Konuşturma Tevriye Tenasüp Tezat Zıtlık Hüsn ü Talil Güzel sebebe bağlama Mübalağa abartma Tecahül ü Arif Bilip bilmezlikten gelme Telmih Hatırlatma İstifham Soru sorma ç. Şiirde Yapı Şiir birimleri Dize Beyit Dörtlük Bent d. Şiirde Tema e. Şiirde Gerçeklik ve Anlam f. Şiir ve Gelenek g. Yorum ğ. Metin ve Şair 2. Şiir Okuma 3. Manzume ve Şiir Lirik Şiir Pastoral Şiir Didaktik Şiir Epik Şiir Satirik Şiir Dramatik Şiir 3. ÜNİTE OLAY ÇEVRESİNDE OLUŞAN EDEBÎ METİNLER 1. Olay Çevresinde Oluşan Edebî Metinlerin Sınıflandırılması 2. Anlatmaya Bağlı Edebî Metinleri İnceleme Yöntemi a. Metin ve Zihniyet b. Yapı Olay Örgüsü, Kişiler, Mekân, Zaman c. Tema ç. Dil ve Anlatım d. Metin ve Gelenek e. Anlama ve Yorumlama f. Metin ve Yazar 3. Anlatma Esasına Bağlı Metinleri Okuma Anlatmaya Bağlı Edebî Metin Örneklerini İnceleme Masal, Destan, Hikâye, Fabl, Roman. 4. Göstermeye Bağlı Edebî Metinler Karagöz, Orta Oyunu ve Seyirlik Oyunları, Modern Tiyatro Göstermeye Bağlı Edebî Metinleri Tanıma Tiyatro 4. ÜNİTE ÖĞRETİCİ METİNLER 1. Öğretici Metinleri İnceleme Yöntemi a. Metin ve Zihniyet b. Öğretici Metinlerde Yapı Plan c. Ana Düşünce ç. Dil ve Anlatım d. Metin ve Gelenek e. Anlam f. Metin ve Yazar g. Yorum 2. Öğretici Metinleri Okuma a. Tarihî Metinler b. Felsefi Metinler c. Bilimsel Metinler ç. Gazete Çevresinde Gelişen Metin Türleri Makale, Deneme, Sohbet, Fıkra, Eleştiri, Röportaj d. Kişisel Hayatı Konu Alan Metin Türleri Hatıra, Gezi, Biyografi, Mektup, Günlük Metin, dil aracılığıyla bir araya getirilmiş anlamlı kelimeler ya da cümleler topluluğu olarak ifade edilebilir. İnsanın kendini ifade etme gücünün gelişmesi, edebiyat ve bilim alanlarında görülen ilerlemeler sonrasında farklı alanlarda yazılan metinlerle birlikte “Metinlerin Sınıflandırılması” ihtiyacı alanında yazılan eserler; biçimlerine, gerçeklikle olan ilişkilerine, konularına ve teknik özelliklerine göre türlere ayrılarak sınıflandırılmıştır. Yapılan sınıflandırmalarla birlikte bu metin türlerinin daha rahat anlaşılması sağlanmakla birlikte birbirlerinden ayrılması Sınıflandırılması TablosuYukarıda da bahsettiğimiz gibi her metnin yazılış amacı, gerçekliği ele alış biçimi ve konuları birbirinden farklı olmaktadır. Bazı metinler bilgi vermeyi ve öğretmeyi amaçlarken bazı metinler ise insanların duygularına dokunabilmeyi amaçlar. Metin türleri çeşitli özellikleri baz alınarak şu şekilde sınıflandırılabilirEdebî Metinler ile Öğretici Metinlerin KarşılaştırılmasıÖnceden metinler sadece nazım ya da nesir olup olmadıklarına göre sınıflandırılıyordu. Ancak daha sonra metinlerin sınıflandırılması daha kapsayıcı bir şekilde metnin yazılış amacı, hedef kitlesi, anlatım tarzı, gerçeği ele alışı gibi birçok etken ölçüt olarak ait sınıflandırılma yapılırken ele alınan ölçütler ve metin türleri arasındaki farklar şu şekilde özetlenebilirEdebî Metinler – Öğretici MetinlerEdebi MetinlerÖlçütlerÖğretici MetinlerKurgusal gerçeklik vardırGerçeklikGerçekler zevk vermek, bir üslup ve mecaz TürleriSanatsal MetinlerGöstermeye bağlı metinlerModern Tiyatro Trajedi Komedya DramGeleneksel Türk Tiyatrosu Karagöz Orta Oyunu Meddah Köy Seyirlik OyunuAnlatmaya bağlı metinlerRomanHikayeMasalFablDestanHalk HikayesiManzum HikayeÖğretici MetinlerKişisel hayatı konu alan metinlerMektupGünlükAnıBiyografiOtobiyografiGezi yazısıGazete çevresinde gelişen metinlerEleştiriMakaleDenemeFıkraHaber MetniSohbetSözlü Anlatım TürleriSöylev Nutuk / HitabetPanelKonferansSempozyum Bilgi ŞöleniAçık OturumForumMünazaraSunumTartışmaMetinlerin Sınıflandırılması PDF + VideoAşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyat Ders Notları PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Metinlerin Sınıflandırılması Tablosu PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla ÇEKEBİLECEK YAZILAR ⇒ PDF / Slayt ⇒ Ders Konuları ⇒ TYT Türkçe ⇒ AYT Edebiyat Notları PDF Olayı sahnede izleyiciye göstermek amacıyla oluşturulan metinlere ise göstermeye bağlı edebî metin denir. Bu türün genel adı tiyatrodur. Tiyatro Yaşanmış veya yaşanması mümkün olayların veya insan yaşamının çeşitli yönlerinin sahnede canlandırılarak oynanmasına yönelik yazılara tiyatro” denir. Tiyatro, dinsel törenlerden doğmuştur. Daha sonra dinden bağımsızlaşarak bir sanat hâline gelmiştir. Tiyatronun ortaya çıkışında, insanın doğa olaylarını kendi bedensel hareketleriyle simgesel olarak canlandırma çabaları yatar. Tiyatro eserleri genellikle, sahnede oynanmak üzere yazılır, ancak oynanmak için değil de okunmak için yazılan tiyatro eserleri de vardır. Tiyatrolarda bir öykü, sahne olarak ayrılmış yerlerde oyuncuların söz ve hareketleriyle canlandırılır. Tiyatro eseri, seyirciye ders vermek, onu düşündürmek, onu yorum yapmaya yönlendirmek amacını taşır. Bu bakımdan, pek çok sanatçı tiyatroyu okul olarak görmüş ve tiyatro aracılığıyla halkı eğitmeyi amaçlamıştır. Tiyatronun Öğeleri “Yazar”, “eser”, “oyun” ve “seyirci” unsurlarından oluşan tiyatrolar çoğu zaman yazılı bir metne dayanır. Bu metne senaryo” denir. Tiyatro sadece edebiyatla ilgili bir tür değildir. Tiyatro edebiyatın yanı sıra oyunculuk, sahne düzeni, dekor, kostüm, aydınlatma, müzik ve dans gibi öğeleri de içerir. Tiyatronun oluşmasında eser senaryo, oyuncular, sahne ve seyirci unsurları her zaman dikkate alınır. Bütün bunlara rağmen tiyatronun temel öğeleri “olay, kişiler, yer ve zaman”dır. •Oyun piyes, tiyatro eseri Sahnede oynanmak üzere yazılmış eserlerdir. Tiyatro eserleri olayları oluş hâlinde yansıtır. Olaylar yazarın ağzından anlatılmaz. Eserin kişileri tarafından doğrudan doğruya canlandırılır. •Olay Tiyatro eserinin konusunu olay oluşturur. Sahnede oyunu sergileyen kişiler arasındaki çatışmalar, anlaşmazlıklar, uyuşmazlıklar olayı veya olayları doğurur. Olay genelde insanla insan, insanla hayvan, insanla doğa, insanla doğaüstü varlıklar arasındaki çatışmadan, mücadeleden doğar. Tiyatro eserindeki olayların gelişimi perde ve sahneyi meydana getirir. Olay, çoğunlukla gerçek yaşamdan alınır ya da gerçeğe uygun olur. Tiyatro eserinde olayların hareket hâlinde sergilenmesine aksiyon eylem denir. •Kişiler Tiyatro eserini sahnede canlandıran kişilerdir. Bunlara oyuncu” denir. Tiyatro eserinde kişiler eylem içinde verilir. Kişiler aralarında çatışma bulunan varlıklardır. Kişiler temsil ettikleri karaktere uygun eylemler sergiler. Oyun kişisi ya insanın ortak ve genel özelliklerini simgeleyebilecek biçimde “tip’ olarak ele alınır ya da insanın kişisel özelliklerini yansıtacak biçimde karakter” olarak işlenir. •Sahne Tiyatroda oyunun, oynandığı olayın geçtiği yerdir. Sahne seyircilerin kolayca görebileceği yüksekliktedir. Sahne; müzik, uyum gibi her türlü gösteriye uygun tasarımdadır. •Yer ve zaman Sahnede canlandırılan olay hangi zaman diliminde ve nasıl bir yerde geçiyorsa, o dönemin ve o yerin o zamanki görünümü ve biçimi, özellikleri sahnede aynen canlandırılarak verilir. •Seyirci Tiyatro izleyicisine “seyirci” denir. Tiyatroyu diğer türlerden ayıran en önemli özelliklerden biri de seyircidir. Seyirci olmadan tiyatro olmaz. Tiyatro Türleri Tiyatro için, konusuna ve sahnede sunuluş biçimine göre trajedi, komedi, dram, monolog ve müzikli tiyatrolar opera, operet, opera komik, vodvil, bale gibi özel adlandırmalar da kullanılır. Burada, aslında çağdaş tiyatro konu edilmektedir. Ancak tiyatronun bir bütün olarak algılanabilmesi açısından genel bir şablon şeklinde türlerinin gösterilmesi uygun görülmüştür. 1. Klasik Tiyatro Klasik tiyatro, manzum şekilde yazılan dramatik şiirlerdir. 2. Müzikli Tiyatro Müzikli tiyatrolar, sözleri müzikle bestelenerek sahnede canlandırılan oyunlardır. Bu tür tiyatrolarda konunun bir bölümü veya tamamı bestelenmiş olabilir. Müzikli tiyatrolar “opera, operet, komedi müzikal, bale, revü ve skeç” gibi bölümlere ayrılır. •Opera Trajedi ve dramın bütün sözlerinin müzikle bestelenmiş şeklidir. Tamamı bestelenmiş olarak müzik eşliğinde sahnelenen operalar, kültür seviyesi yüksek olan toplumsal tabakalara seslenir. Müzikli ve duygusal tiyatro eserleri içinde sanat değeri en yüksek tür olan operalarda, oyuncular eseri büyük bir orkestra eşliğinde sahneler. •Operet Bu tiyatro türünde sözlerin bir kısmı müzikli, diğer kısmı müziksizdir. Operetlerde oyunun müziksiz olan kısmı daha fazladır. Halkın pek çok kesimini içeren geniş bir kitleye seslenir. Basit bir anlatımı olan operet, halkın anlayabileceği bir dile sahiptir. Bu tür, halk için yazılan, onu seviyesine uygun olan eğlenceli ve hafif konuları içerir. •Komedi müzikal Vodvil veya komedi türü oyunların arasına müzik parçalarının konması şeklinde ortaya çıkan tiyatrodur. •Bale Sözsüz tiyatro oyunu olan bale, sahne eserindeki konunun müzik ve dansla canlandırılmasından ibarettir. •Revü Tablo, skeç, şarkı ve monolog gibi sahnelerden kurulu, daha çok gündelik olayları alaya alan ve taşlayan gösteri türüne denir. Operetin daha hafif bir biçimi olan revü; dedikoducu, geveze, boşboğaz bir kadın ile bir erkeğin konuşmaları şeklinde sergilenir. Aralarda müzik ve danslara yer verilir. •Skeç Genellikle bir nükteyle son bulan, az kişili ve yalın, şakacı bir içeriği olan kısa, müzikli oyundur. 3. Modern Çağdaş Tiyatro Modern tiyatroda, klasik tiyatronun bütün kalıpları yıkılmıştır. Modern tiyatro, yaşamı klasik tiyatrodaki gibi anlatmakla kalmaz; görünmeyen iç yüzüyle de ortaya koyar. Modern tiyatro, doğayı, yaşamı olduğu gibi taklit etmez. İnsanın çok zengin bir iç dünyası vardır. Bu iç dünya, toplum ve doğa mantığına uymayabilir. Modern tiyatro da insanın bu karmaşık iç dünyasını keşfe çıkar. Bu nedenle, modern tiyatroda sahnede saçma gibi görünen sözler söylenebilir, dengesiz hareketler yapılabilir. Dünya Edebiyatında Tiyatro Tiyatro, insanla birlikte doğmuş bir türdür. Bu terim genellikle “temsil edilen eser” anlamında kullanılan Yunanca “theatron” sözcüğünden gelmektedir. Çünkü günümüzdeki anlamıyla çağdaş modern tiyatronun başlangıcı eski Yunan da Bağ Bozumu Tanrısı Dionysos Diyanizos adına yapılan dinsel törenlere dayanmaktadır. Bu törenlerde keçi postuna bürünen insanlar koro hâlinde şarkılar, şiirler söyler; dans ederlerdi. Thespis Tespis – bazı kaynaklarda Tepsis- adında bir şair, MÖ 6. yüzyılda koronun karşısına bir oyuncu aktör çıkararak klasik tiyatroda diyaloğu başlatmıştır. Daha sonra Aiskhylos Ayklos ikinci oyuncuyu, Sophokles Sofokles ise üçüncü oyuncuyu sahneye koronun karşısına çıkarmıştır. Euripides Öripides de eserleriyle tiyatronun gelişmesine katkı sağlamıştır. Böylece klasik tiyatroda koro, giderek önemini yitirmiş ve modern tiyatronun temelleri atılmıştır. Tiyatro, ilk insan topluluklarıyla birlikte ortaya çıkmış, antik çağlarda asıl kimliğine kavuşmaya başlamıştır. Bununla birlikte “ilk tiyatro şenliği” MÖ 534’te Atina’da düzenlenmiştir. Türk Edebiyatında Tiyatro Türk tiyatrosunu geleneksel tiyatro ve modern tiyatro olmak üzere iki başlıkta incelemek doğru olacaktır. 1. Geleneksel Türk Tiyatrosu Türk toplumunda tiyatronun ne zaman başladığına dair kesin bilgiler bulunmamaktadır. Ancak ozanların; “yuğ, sığır, şölen” adı verilen dinsel törenlerdeki gösterileri Türk tiyatrosunun temeli sayılmaktadır. Türk edebiyatında tiyatro ihtiyacı asırlarca ortaoyunu, karagöz, meddah ve köy seyirlik oyunu” gelenekleriyle karşılanmıştır. 1. Karagöz Oyunu Seyirlik Oyunu 2. Modern Türk Tiyatrosu Seyirciye, hayatın acıklı yönlerini göstermek, acıma ve korku duyguları uyandırmak, ahlak ve erdemi anlatmak için yazılmış manzum eserlerdir. Trajedinin genel özellikleri şunlardır •Konusunu seçkin kimselerin hayatından ya da mitolojiden alır. •Kahramanları tanrılar, tanrıçalar ve soylu kimselerdir. •Kusursuz bir üslubu vardır. Kaba sözlere yer verilmez. •Eser baştan sona kadar ağırbaşlı, ciddi bir hava içinde geçer. •Çirkin olaylar, seyircinin gözü önünde gerçekleştirilmez, sahne arkasında gerçekleştirilir. Bu olaylar haberciler tarafından sahnede aktarılır. •Üç birlik kuralına uyulur. Yer, zaman, olay •Oyunda koroya yer verilir. •Ünlü trajedi yazarları; Eski Yunan; Aiskhylos, Eurupides, Sophokles. Fransız; Corneille, Racine’dir. İnsanların ve olayların gülünç yönlerini ortaya koymak, izleyenleri güldürmek ve düşündürmek amacıyla yazılmış tiyatro eseridir. Her gülünç şeyin altında ders alınacak acı bir gerçeğin olduğuna inanılır. Komedinin özellikleri şunlardır •Konusunu, yaşanılan hayattan ve günlük olaylardan alır. •Kişiler halktan ve yüksek zümreden her çeşit insan olabilir. •Her türlü söze şakaya yer verilir. •Kişilerin her türlü davranışları sahnede gösterilir. •Birbirini izleyen diyalog ve koro bölümlerinden oluşur. •Manzum olarak yazılır. •Üç birlik kuralına uyulur. •İnsan karakterinin gülünç ve eksik yanlarını anlatanlara karakter komedyası, toplumun gülünçlüklerini anlatanlara töre komedyası, olayların merak uyandıracak şekilde işlendiği eserlere entrika komedyası adı verilir. •Komedi türü 17. yüzyıldan sonra düzyazıyla yazılmaya başlanmıştır. •Türün yazarları, Yunan-Aristophanes, Fransız Moliere’dir. Hayatı olduğu gibi acıklı ve gülünç yönleriyle sahnede göstermek için yazılan tiyatro eseridir. 19. yüzyılda trajedinin sıkı kurallarını yıkmak amacıyla meydana getirilen tiyatro türüdür. Dramın özellikleri şunlardır •Hayatı olduğu gibi yansıtır. •Trajedi ve Komedi kaynaşmıştır. •Konusunu günlük yaşamdan ve tarihten alır. •Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu yoktur. •Olaylar, çirkin dahi olsa sahnede gösterildiği gibi kişiler hangi sınıf ve halktan olursa olsun dramda yer alır. •Şiir, düzyazı karışık halde bulunur. •En ünlü dram yazarları; İngiliz yazar Shakspeare dramın ilk ürünlerini vermiştir. Ancak bu türün özelliklerini Victor Hugo belirlemiştir. Schiller, Goethe diğer ünlü dram yazarlarıdır. Çağdaş tiyatro metne dayalıdır. Kurumsal nitelik taşır. Sadece eğlendirmeyi amaçlamaz. Bu bağlamda trajedi, komedi, dram, melodram gibi türlere ilgi gösterir. Sahne, dekor gibi temel öğeleri ihmal etmez. Türk edebiyatında Batılı anlamdaki modern ilk tiyatro eseri Şinasi’nin Tanzimat Döneminde yazdığı “Şair Evlenmesi 1859’dir. Bu dönemde tiyatro, halkı eğitmenin aracı olarak görülmüş ve kullanılmıştır. Bu oyunda da zaten görücü usulü ile evlenme eleştirilmektedir. Modern Türk tiyatrosu, 1860’ta Gedikpaşa Tiyatrosunun kurulmasıyla tiyatro kurumsallaşmaya başlamıştır. Ahmet Vefik Paşa’nın bu sürece büyük katkısı olmuştur. I. Dönem Tanzimatçılarından olan Ahmet Vefik Paşa, tiyatroya büyük emek vermiş; Moliere’den çeviriler yapmıştır. Bursa’da kendi adıyla tiyatro açmış ve tiyatroyu Anadolu’ya yaymıştır. Tiyatrolarda önce Batı’dan yapılan uyarlamalar, sonra yerli eserler oynanmıştır. Namık Kemal. Recaizâde Mahmut Ekrem. Abdülhak Hamit, Ahmet Mithat Efendi önemli tiyatro eserleri kaleme almıştır. 1914’te Darülbedayi kurulmuştur. İlk Türk kadın tiyatrocusu olan Afife Jale 1920’de sahneye çıkmıştır. Müsahipzade Celal, Reşat Nuri Güntekin, Halit Fahri Ozansoy, Faruk Nafiz Çamlıbel bu konuda eserler kaleme almışlardır. 1927’de, Darülbedayi nin başına geçen Muhsin Ertuğrul, bugünkü Türk tiyatrosunun temellerini atmıştır. Cumhuriyet Döneminde, devlet tiyatroları çoğalmıştır. Özellikle 1960’larda devlet tiyatrolarının sayısında büyük bir artış görülmüştür. Cumhuriyet döneminde Ahmet Kutsi Tecer, Necip Fazıl Kısakürek, Cevat Fehmi Başkut, Haldun Taner, Ahmet Muhip Dıranas, Tarık Buğra, Necati Cumalı, Nezihe Araz, Güngör Dilmen, Recep Bilginer, Turan Oflazoğlu, Orhan Asena tiyatro ile ilgili eserler vermişlerdir. 1. Aşağıdakilerin hangisindeki açıklama, ayraç içinde verilen tiyatro terimiyle ilgili değildir? A. Bir oyuncunun sahnede düşündüklerini ve ruh du­rumunu seyirciye yansıtması iç monolog B. Oyuncunun beden hareketleriyle oluşturduğu anlatım Gest C. Aksiyonu ve duygusal etkiyi güçlendirmek amacıy­la konuşma ve sözün müzikle birleştiği anlatım türü melodram D. Bir oyunun oynandığı ve oyuncuların seyirci karşısında göründüğü oyun yeri ve yapısı sahne E. Tek oyuncunun kendi içine kapalı, uzun repliği pandomim Doğru Cevap "E" Tek oyuncunun kendi içine kapalı, uzun repliği pandomim Doğru Cevap "E" Tek oyuncunun kendi içine kapalı, uzun repliği pandomim Soru Açıklaması 2. -, taklide ve karşılıklı konuşmaya dayanan iki boyutlu tasvirlerle oynanan perde oyunudur. Bu oyu­nun oynatıcısına - adı verilir. Yardımcıları, çırak, yardak, sandıkka adını alır. Oyunun başrol oyun­cusu okumamış halk adamı; medreseli arkadaşının söylediklerini anlamaz ve onun sözlerine yanlış anlam­lar yükler. Oyunun büyük bir bölümü, ikisi arasındaki atışmalardan doğan gülünçlüklerden parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? A. Meddahlık - meddah B. Karagöz - hayali C. Orta oyunu - Kavuklu D. Karagöz - Tiryaki E. Orta oyunu - arzbar Doğru Cevap "B" Karagöz - hayali Doğru Cevap "B" Karagöz - hayali Soru Açıklaması 3. Trajedi türünün gelişiminde İngiliz yazar Shakes­peare'in önemli katkıları olmuştur, çünkü o klasik tiyat­ronun olay, zaman ve yer birliği kuralını yıkmıştır. Şiir ve düzyazıyı iç içe kullanması, acıklı ve komik olayları aynı sahnede vermesi Alman ve Fransız romantiklerini etkilemiş, böylece bu türün temellerini parçadaki bilgi yanlışı aşağıdakilerin hangisinin yapılması ile düzeltilebilir? A. "Shakespeare" yerine "Victor Hugo" ismi kullanılarak B. "Trajedi" yerine "Dram" kelimesi yazılarak C. "olay, zaman ve yer birliği", yerine "üç birlik" ifadesi getirilerek D. "romantiklerini" yerine "realistlerini" terimi yazılarak E. "klasik tiyatronun" kavramı "modern tiyatronun" şeklinde düzeltilerek Doğru Cevap "B" "Trajedi" yerine "Dram" kelimesi yazılarak Doğru Cevap "B" "Trajedi" yerine "Dram" kelimesi yazılarak Soru Açıklaması 4. ... Bir kız sesi parlak ve güçlü Beni mi çağırdın? Robert Seni!Jan Siz komutan mısınız?Robert Evet, küstah kız. Ben komutanım. Buraya gel. Avludaki askerlere Ona yol gösterin. Çabuk getirin karşıma. Pencereden ayrılıp büyüklenerek masasının başına kurulur.Kahya Fısıldayarak Kız aklına asker olmayı koymuş. Sizden asker giysileriyle zırh istiyor. Bir de kılıç Robert'in arkasına saklanır. Kuşanacakmış. ... Bu parçadan hareketle tiyatro metinleri ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenebilir? A. Seyircide korku, sevinç, umut gibi duyguları hare­kete geçirmek amacıyla yazılırlar. B. Kahramanları fiziksel ve ruhsal yönlerini anlatan ayrıntılı açıklamalar içerirler. C. Olay örgüsü, anlatıcının anlatımıyla değil, diyalog­larla verilecek biçimde kurgulanır. D. Üç birlik yani tek olayın tek günde ve bir mekanda anlatılması kuralına göre düzenlenirler. E. Olayların geçtiği yerin, yerel dil özelliklerine bağlı kalınarak yazılırlar. Doğru Cevap "C" Olay örgüsü, anlatıcının anlatımıyla değil, diyalog­larla verilecek biçimde kurgulanır. Doğru Cevap "C" Olay örgüsü, anlatıcının anlatımıyla değil, diyalog­larla verilecek biçimde kurgulanır. Soru Açıklaması 5. Aşağıdakilerin hangisi klasik komedi ve trajedide ortak bir özelliktir? A. Seçilen konunun günlük hayattan, sosyal olaylar­dan olması B. Bir günlük zaman diliminde geçen tek olayın aynı dekorla gösterilmesi C. Üslupta kusursuzluğun, inceliğin aranmaması D. Konunun içindeki olayların niteliğine bakılmaksızın seyirciye izletilmesi E. Oyun kahramanlarının sıradan, kusurlu, eğitimsiz kişiler olabilmesi Doğru Cevap "B" Bir günlük zaman diliminde geçen tek olayın aynı dekorla gösterilmesi Doğru Cevap "B" Bir günlük zaman diliminde geçen tek olayın aynı dekorla gösterilmesi Soru Açıklaması 6. Fransız romantiklerinden Victor Hugo, "Cromwell" adlı eserinin ön sözünde şöyle söyler "- özelliği gerçek oluşudur. Gerçek, tıpkı yaşamda olduğu gibi bu türde de yüce olan ile gülünç olanın birleşmesinden doğar. Doğada olan her şey sanatta da vardır."V. Hugo'nun sözlerinde boş bırakılan yere aşağı­dakilerden hangisi getirilmelidir? A. Komedinin B. Trajedinin C. Şiirin D. Dramın E. Eleştirinin Doğru Cevap "D" Dramın Doğru Cevap "D" Dramın Soru Açıklaması 7. Yukarıda verilen kavramlar ile türler ilişkilendiril­diğinde, numaralanmış kavramların hangisi dışta kalır? A. I B. II. C. III. D. IV. E. V. Doğru Cevap "B" II. Doğru Cevap "B" II. Soru Açıklaması 8. 1- Bir sahnede seyirciler önünde canlandırılmak üzere yazılan eserler tiyatro adını Tiyatro, güzel sanatların gruplandırılmasında görsel sanatlar içinde kabul Tiyatro, olay çevresinde gelişen edebi metinlerden İlk tiyatrolar, Fransa'da romantizmin etkisiyle yazılmış Tiyatro metinlerinde zaman, mekan, olay unsurlarının yanı sıra anlatıcı da ile ilgili yukarıda numaralanmış yargıların hangileri bir bilgi yanlışı içermez? A. 1 ve 2 B. 1 ve 3 C. 2 ve 4 D. 3 ve 5 E. 4 ve 5 Doğru Cevap "B" 1 ve 3 Doğru Cevap "B" 1 ve 3 Soru Açıklaması 9. 1 Tiyatro ilk kez İÖ 6. yüzyılda Fransız toplumunda dinsel törenlerden özerkleşerek bir sanat türü haline geldi. 2 İlk oyunlar, manzum olarak yazılan klasik tragedyalardı. 3 Bunların konuları tarihten ve mitolo­jiden alınır; kahramanları soylu kişiler arasından seçilir­di. 4 Erdem ve ahlak temeli üzerine kurulur; vurma, öldürme olayları sahnede gösterilmez yalnız konuşma­larla duyurulurdu. 5 Üç birlik kuralına uyularak konu, bir günde aynı mekanda geçen tek bir olay üzerine ku­ parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? Doğru Cevap "A" 1 Doğru Cevap "A" 1 Soru Açıklaması 10. Aşağıdakilerin hangisinde tiyatro türü ya da terimi yanlış açıklanmıştır? A. Melodram Acıklı rastlantılar üzerine kurulmuş, kolay etki olanaklarına başvuran, aşırı duygulu ve acıklı oyunlar bu adı alır. B. Epik tiyatro Seyirciye oyunu ve kişileri yaşatmak, onlarla özdeşleşmesini sağlamak yerine; anlatıcı, belgeleyici, göstermeci bir üslup ile seyirciyi düşün­meye, yargılamaya zorlayan tiyatro türüdür. C. Tuluat Tiyatroda, metin dışı, içe doğduğu gibi ha­reket etmek, söz söylemek, hazırlıklı olmadan ko­nuşmak, gülünç hareketler yapmaktır. D. Fars Güldürü ögesi hareket ve nüktelerden çıkan oyun; düşünceden çok göze ve duygulara yönelir; vurgu, kişiyi karikatürleştirerek ve olayları abar­tarak elde edilir. E. Dram Bir konunun, onunla benzerlik taşıyan başka bir konunun geliştirilmesi yoluyla verilmesidir. Doğru Cevap "E" Dram Bir konunun, onunla benzerlik taşıyan başka bir konunun geliştirilmesi yoluyla verilmesidir. Doğru Cevap "E" Dram Bir konunun, onunla benzerlik taşıyan başka bir konunun geliştirilmesi yoluyla verilmesidir. Soru Açıklaması

9 sınıf edebiyat göstermeye bağlı edebi metinler